Bệnh án điện tử (EMR - Electronic Medical Record) là hệ thống công nghệ thông tin lưu trữ thông tin y tế của bệnh nhân dưới dạng kỹ thuật số, thay thế bệnh án giấy truyền thống trong các cơ sở y tế. EMR là một sản phẩm của chuyển đổi số giúp bác sĩ và nhân viên y tế quản lý dữ liệu bệnh nhân hiệu quả hơn, hỗ trợ chẩn đoán và điều trị chính xác.

Xác định Bệnh án điện tử sẽ không chỉ dừng lại là xu hướng mà sẽ thành điều kiện bắt buộc (tại Mỹ và một số nước tiến tiến từ năm 2000-2010 đã ban hành chính sách bắt buộc), Viettel đã và đang triển khai áp dụng các giải pháp công nghệ thông tin tiên tiến xây dựng bệnh án điện tử hướng đến hỗ trợ các cơ sở y tế trong công tác quản lý, lưu trữ và khai thác thông tin hồ sơ bệnh án một cách khoa học, hiện đại. Giải pháp EMR của Viettel được phát triển theo quy định chuyên môn của Bộ Y tế, phù hợp hành vi và các yêu cầu thực tế của người dùng tại các các cơ sở khám chữa bệnh, không những giúp số hóa toàn bộ hồ sơ bệnh án, thay thế bệnh án truyền thống mà còn hướng tới bệnh viện không giấy tờ, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh.

Giải pháp EMR Viettel – Nền tảng công nghệ cho bệnh viện không giấy tờ

Giải pháp Bệnh án điện tử (EMR) do Viettel phát triển được thiết kế dựa trên nền tảng công nghệ phù hợp với thực tiễn triển khai tại các cơ sở y tế. Phiên bản theo mô hình client-sever được xây dựng trên nền tảng winform, sử dụng ngôn ngữ lập trình C#, cơ sở dữ liệu MySQL, và triển khai theo hình thức on-premise. Hệ thống được tích hợp sẵn với dữ liệu & nghiệp vụ của hệ thống quản lý khám chữa bệnh - HIS (Hospital Information System - Hệ thống thông tin bệnh viện) đáp ứng tốt nhu cầu của các bệnh viện quy mô nhỏ và vừa.

Bắt nhịp xu hướng công nghệ hiện đại, Viettel đang tiếp tục phát triển phiên bản EMR thế hệ mới theo mô hình cloud-native, ứng dụng những công nghệ tiên tiến như: ngôn ngữ lập trình Java, kiến trúc Microservice, cơ sở dữ liệu MariaDB, Elasticsearch, Redis, Kafka và triển khai trên nền tảng K8S (Kubernetes)

Bên cạnh đó, hệ thống còn hướng tới tích hợp các công nghệ 4.0 như BlockChain nhằm đảm bảo tính xác thực và toàn vẹn của thông tin bệnh án; eKYC phục vụ nhận diện khuôn mặt trong xác thực thông tin bệnh nhân; và Bigdata hỗ trợ phân tích dữ liệu y tế quy mô lớn phục vụ nghiên cứu mô hình bệnh tật, theo dõi dịch tễ và đánh giá tình hình sức khỏe cộng đồng.

Xác định Giải pháp Bệnh án điện tử là giải pháp quan trọng, cốt lỗi trong mô hình nghiệp vụ ngành y tế, Viettel luôn đặt sự an toàn nhưng vẫn đảm bảo linh hoạt với các yêu cầu ngày càng phức tạp. Từ những vấn đề nếu trên, đội ngũ xây dựng sản phẩm luôn đề cao chất lượng triển khai để đáp ứng:

• Lưu trữ thông tin bệnh án an toàn, bảo mật cao, dễ dàng tra cứu và quản lý.
• Tích hợp các chức năng quản lý toàn diện về khám chữa bệnh, xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh, dược phẩm, viện phí...
• Kết nối liên thông với hệ thống phần mềm quản lý bệnh viện (HIS), phần mềm LIS (xét nghiệm), PACS (chẩn đoán hình ảnh), giúp đồng bộ và tối ưu hóa quy trình làm việc.
• Đáp ứng các tiêu chuẩn về dữ liệu y tế như HL7, DICOM, ISO 27001 về an toàn thông tin.
• Cho phép bác sĩ, nhân viên y tế dễ dàng tra cứu thông tin tiền sử bệnh án, hỗ trợ ra quyết định điều trị nhanh chóng và chính xác hơn.

Giảm thiểu sai sót trong công tác quản lý bệnh án, kê đơn thuốc, nâng cao tính chính xác và hiệu quả trong khám chữa bệnh.

Bệnh án điện tử không chỉ dừng lại là sản phẩm công nghệ hay số lượng tính năng, với đội ngũ nhân sự đã đồng hành với lĩnh vực y tế trên 10 năm, chúng tôi đặt lợi ích của khách hàng (cơ sở y tế, người bệnh, người dân…) lên trước lợi nhuận. Trong đó, để có thể thấy được lợi thế khi triển khai EMR với những phân tích cụ thể như sau:

Thực tiễn triển khai và vai trò EMR trong chuyển đổi số y tế Việt Nam

Đến nay, sản phẩm EMR của Viettel hiện đang được triển khai tại gần 50 cơ sở y tế trên toàn quốc. Thấu hiểu thế mạnh của Viettel từ thương hiệu, hạ tầng mạng lưới kết hợp đội ngũ nhân sự hiểu ngành, hiểu nghiệp vụ và quyết tâm với sứ mệnh chiếm lĩnh số 1 tại thị trường Việt Nam. Với hệ thống HIS được triển khai tại gần 200 bệnh viện các tuyến từ Trung ương tới địa phương; Giải pháp PACS vận hành thành công tại gần 50 bệnh viện trên cả nước; cùng nhiều dự án hạ tầng CNTT tại các Bệnh viện. Bệnh án điện tử (EMR) của Viettel được đánh giá là giải pháp đột phá, góp phần quan trọng vào thành công trong quá trình chuyển đổi số y tế, hướng tới xây dựng hệ thống y tế thông minh tại Việt Nam

Theo báo cáo của Liên minh Châu Âu, công nghiệp 4.0 không còn là khuôn mẫu phù hợp để đạt được các mục tiêu 2030 trong bối cảnh dịch bệnh đã qua, khủng hoảng khí hậu, hiện trạng căng thẳng xã hội sâu sắc đang tiếp diễn. Ngành Sản xuất đang tiến hoá lên 5.0, phát triển dựa trên nền tảng công nghiệp 4.0, lồng ghép và bổ sung cho cách tiếp cận Công nghiệp 4.0, tái tạo và định hướng cho quá trình chuyển đổi sang sản xuất vì con người thay vì chỉ khai thác giá trị để mang lại lợi ích.

3 đặc điểm chính của Công nghiệp 5.0 gồm: lấy con người làm trung tâm, khả năng phục hồi và phát triển bền vững:

Lấy con người làm trung tâm: Biến con người từ nguồn lực thành tài sản. Thay vì con người phục vụ tổ chức, tổ chức sẽ phục vụ con người.

• Ưu tiên an toàn, trải nghiệm và phát triển của người lao động: Thiết kế quy trình, máy móc và giao diện công nghệ sao cho phù hợp với khả năng, thói quen và nhu cầu của con người; Mục tiêu không phải thay thế con người bằng máy móc, mà là “hợp lực” để nâng cao năng lực, giảm tải các công việc nặng nhọc, nguy hiểm.
• Vai trò “đồng hành” thay vì “thay thế”: Robot cộng tác (cobots) và các hệ thống hỗ trợ thông minh đóng vai trò trợ thủ cho công nhân: phụ trách các tác vụ lặp đi lặp lại, chính xác cao hoặc có rủi ro về an toàn; Công nhân sẽ tập trung xử lý các tình huống bất thường, sáng tạo và ra quyết định, từ đó nâng cao giá trị công việc và động lực làm việc.

Khả năng phục hồi: Khi thế giới ngày càng kết nối chặt chẽ hơn, COVID-19 và tình trạng thiếu hụt nguồn cung lan rộng. Nhiều công ty ưu tiên lợi nhuận và hiệu quả, nhưng chúng lại làm tổn hại đến khả năng phục hồi. Một số người cho rằng các doanh nghiệp nhanh nhẹn và linh hoạt có thể kém phục hồi hơn. Thay vì tập trung vào tăng trưởng, lợi nhuận và hiệu quả, các công ty có khả năng phục hồi chuẩn bị và ứng phó với khủng hoảng.

Tính bền vững: Đưa tính bền vững vượt ra ngoài mục tiêu giảm thiểu, tối thiểu hóa hoặc giảm thiểu thiệt hại do khí hậu để tích cực thúc đẩy thay đổi.

• Mục tiêu cân bằng giữa kinh tế – xã hội – môi trường: Sản xuất 5.0 không chỉ nhấn mạnh hiệu quả sản xuất mà còn chú trọng giảm thiểu tác động xấu đến môi trường và đảm bảo phúc lợi xã hội.
• Tích hợp ESG (Environmental, Social, Governance) ngay trong quy trình: Những quyết định về đầu tư, thiết kế sản phẩm, lựa chọn nguyên liệu, thậm chí cơ cấu lao động phải căn cứ vào tiêu chí bền vững.

Công nghiệp 5.0 & 4.0

So sánh công nghiệp 4.0 và 5.0

Công nghiệp 4.0:

• Tập trung vào việc sử dụng công nghệ để tự động hóa và tối ưu hóa quy trình sản xuất, nhằm nâng cao hiệu suất và giảm chi phí.

Công nghiệp 5.0:

• Hướng đến sự hợp tác giữa con người và máy móc, đặt con người làm trung tâm, nhằm tạo ra sản phẩm cá nhân hóa, bền vững và có tác động tích cực đến xã hội.
• Nền tảng công nghệ 5.0 dựa trên các công nghệ số cốt lõi của CMCN 4.0 (IoT, AI, dữ liệu lớn, điện toán đám mây) nhưng thay vì "Công nghệ là đích đến" (tối ưu bằng tự động hóa) thì hướng tới "Công nghệ phục vụ con người và hành tinh" (cân bằng giữa hiệu quả kinh tế, phúc lợi xã hội và bền vững môi trường) => Con người và máy móc cộng tác, tận dụng thế mạnh riêng (trực giác, sáng tạo của người + độ chính xác, sức mạnh của máy).

Sản xuất 5.0 & Phát triển bền vững

Dưới tác động của Sản xuất 5.0, các doanh nghiệp sản xuất không chỉ ứng dụng công nghệ để tăng năng suất, mà còn có điều kiện và động lực mạnh mẽ hơn để đẩy mạnh thực hiện ESG một cách thực chất và có thể đo lường.

Bản chất của Sản xuất 5.0 gắn chặt với ESG

Sản xuất 5.0 không chỉ là công cụ giúp bắt kịp cuộc cách mạng công nghiệp, mà còn là con đường để mỗi nhà máy, mỗi doanh nghiệp xây dựng “thương hiệu xanh, nhân bản và linh hoạt”. Khi con người—công nghệ—bền vững hòa quyện, sản xuất sẽ không còn là quá trình đơn thuần tạo ra sản phẩm, mà trở thành hệ sinh thái mang giá trị cộng đồng cao, góp phần định hình một nền công nghiệp “vì con người, cho con người” và bền vững.

Nhà máy LEGO tại Bình Dương là một ví dụ điển hình về việc hiện thực hóa các nguyên tắc của Công nghiệp 5.0, kết hợp giữa công nghệ tiên tiến và yếu tố con người để hướng tới sản xuất bền vững và cá nhân hóa. Dưới đây là những điểm nổi bật:

1. Con người làm trung tâm (Human-Centric)

• Đào tạo nâng cao kỹ năng: LEGO đầu tư đào tạo 4.000 lao động Việt Nam với sự hỗ trợ của hơn 100 chuyên gia quốc tế
• Môi trường làm việc nhân văn: Thiết kế "Nhà máy Tương lai" bao gồm phòng cầu nguyện, phòng cho mẹ và bé, khu vực nghỉ ngơi, lối đi cho xe lăn, và không gian vui chơi cho trẻ em
• Gắn kết cộng đồng: Hợp tác với các tổ chức giáo dục (ví dụ: Trung tâm Giáo dục Đặc biệt Quốc gia) để triển khai chương trình LEGO Braille Bricks và "Build the Change", mang lại lợi ích cho hơn 60.000 trẻ em Việt Nam

2. Bền vững là trụ cột (Sustainability-Driven)

• Năng lượng tái tạo 100%: Mục tiêu sử dụng 100% năng lượng tái tạo từ năm 2026 thông qua: Hệ thống pin mặt trời áp mái (12.400 tấm, công suất 7.34 MWp); Trung tâm lưu trữ năng lượng bằng pin quy mô lớn đầu tiên tại Việt Nam; Hợp đồng mua bán điện trực tiếp (DPPA) với nhà cung cấp năng lượng sạch
• Kinh tế tuần hoàn: Thay túi nhựa đóng gói bằng túi giấy; Mục tiêu không rác thải chôn lấp và sử dụng 33% nguyên liệu tái chế/tái tạo; Trồng 50.000 cây xanh (gấp đôi số cây bị chặt khi xây dựng); Chứng nhận LEED: Toàn bộ nhà máy đạt LEED Vàng, riêng tòa nhà văn phòng đạt LEED Bạch Kim – tiêu chuẩn cao nhất về thiết kế xanh

3. Hợp tác Người-Máy (Human-Machine Collaboration)

• Robot + Con người trong sản xuất: Dây chuyền sản xuất tự động hóa cao (ép nhựa, đóng gói) do robot đảm nhiệm, nhưng công nhân vận hành, giám sát chất lượng với độ chính xác lên đến 1/10 độ dày sợi tóc

4. Khả năng phục hồi (Resilience)

• Giảm phụ thuộc chuỗi cung ứng toàn cầu: Đặt nhà máy gần thị trường tiêu thụ chính (Đông Nam Á, Úc) để tránh rủi ro thuế quan và gián đoạn logistics.
• Thích ứng với biến đổi khí hậu: Hệ thống lưu trữ năng lượng đảm bảo vận hành liên tục ngay cả khi thiếu ánh sáng mặt trời

THAM VỌNG “NET ZERO” CỦA NGÀNH CÔNG NGHIỆP DI ĐỘNG

Lượng khí thải từ ngành công nghiệp di động 

Theo GSMA, lượng khí thải hoạt động của ngành công nghiệp di động (Phạm vi 1 và Phạm vi 2) ước tính là 140 triệu tấn (Mt) CO2e vào năm 2022, tương đương với khoảng 0,3% lượng khí thải GHG toàn cầu. Lượng khí thải hoạt động chiếm 1/4 lượng khí thải carbon toàn cầu của ngành. 

Lượng khí thải chuỗi giá trị (Phạm vi 3) ước tính là 420 MtCO2e, hoặc 3/4 tổng lượng khí thải của ngành. Hơn 90% lượng khí thải Phạm vi 3 đến từ : Hàng hóa và dịch vụ đã mua; Hàng hóa vốn; Các hoạt động liên quan đến nhiên liệu và năng lượng; Sử dụng các sản phẩm đã bán và Đầu tư

Đo lường và báo cáo khí thải khí nhà kính (GHG) phát thải của hầu hết các công ty trên toàn cầu được báo cáo theo Giao thức GHG5. Các công ty báo cáo ba loại hoặc 'phạm vi' khí thải:

• Phạm vi 1: khí thải trực tiếp từ các nguồn do công ty sở hữu và kiểm soát, bao gồm quá trình đốt nhiên liệu, xe của công ty và khí thải phát tán. Đối với nhà điều hành di động, điều này có thể bao gồm khí thải từ đội xe của công ty để bảo trì mạng hoặc máy phát điện diesel để vận hành các trạm gốc.
• Phạm vi 2: khí thải gián tiếp từ việc tạo ra điện, hơi nước, hệ thống sưởi ấm và làm mát đã mua do công ty báo cáo tiêu thụ. Đối với nhà điều hành di động, hầu hết khí thải Phạm vi 2 đến từ điện được sử dụng tại các địa điểm trạm gốc mạng, trung tâm dữ liệu và các tòa nhà khác.
• Phạm vi 3: tất cả các khí thải gián tiếp khác mà tổ chức chịu trách nhiệm gián tiếp, từ trên xuống dưới chuỗi giá trị của mình. Ví dụ: khí thải liên quan đến việc mua thiết bị mạng và các thiết bị do nhà cung cấp sản xuất, cũng như khí thải từ các dịch vụ của nhà điều hành di động khi thuê bao và doanh nghiệp sử dụng chúng. Đối với nhà điều hành di động, khí thải Phạm vi 3 là loại phát thải lớn nhất và khó đo lường chính xác nhất.

Khí thải Phạm vi 1 và 2 thường được gọi là "khí thải hoạt động" của công ty vì chúng chủ yếu nằm trong tầm kiểm soát của công ty

Theo dõi tiến trình hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 

Để đạt được các mục tiêu được nêu ra cho lĩnh vực di động (giảm 45% so với năm 2020 vào năm 2030), lượng khí thải của ngành di động - bao gồm Phạm vi 1, 2 và 3 - cần giảm với tốc độ trung bình khoảng 7% mỗi năm đến năm 2030.

Đã có sự tiến bộ tích cực kể từ năm 2019, khi Hội đồng GSMA cam kết đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Lượng khí thải từ hoạt động (phạm vi 1 và 2) trên toàn cầu đã giảm 6% từ năm 2019 đến năm 2022, với mức giảm đáng kể ở hầu hết các khu vực.

Lượng khí thải ở Châu Âu đã giảm một nửa, với một số nhà khai thác đạt được mức giảm sâu hơn, bao gồm Tele2, Telefónica, Telenor, Telia và Vodafone.

Lượng khí thải từ các nhà khai thác ở Trung Quốc tăng 3%, trong khi ở Châu Á Thái Bình Dương tăng 10%.

Khí thải từ các nhà khai thác di động

Mặc dù nhu cầu về dữ liệu và kết nối tăng mạnh, lượng khí thải từ hoạt động của ngành vẫn tương đối ổn định kể từ năm 2019 nhờ những tiến bộ về hiệu quả năng lượng, năng lượng tái tạo và tính tuần hoàn.

Hiệu quả năng lượng

Hiệu quả năng lượng là ưu tiên chiến lược đối với các nhà khai thác mạng di động.

Mặc dù hiệu quả năng lượng của 5G trên một đơn vị dữ liệu được truyền cao hơn, nhưng việc tăng mật độ tháp có nghĩa là dự kiến sẽ có sự gia tăng tiêu thụ điện của mạng di động trong thời gian tới. Sự gia tăng này có thể được giảm thiểu bằng việc loại bỏ các mạng 2G và 3G cũ, kém hiệu quả năng lượng hơn, bằng việc chuyển từ đồng sang cáp quang cho mạng cố định và thông qua việc triển khai các tính năng tiết kiệm năng lượng của 5G như chế độ ngủ được tối ưu hóa bằng AI. Ảo hóa mang lại hiệu quả năng lượng tốt hơn thông qua tổng hợp dung lượng và điện toán đám mây, và cũng có thể được nâng cấp, thiết lập và xác thực từ xa, giảm lượng khí thải từ vận chuyển.

Có nhiều cách khác nhau để đo lường hiệu quả năng lượng của mạng.

Đối với mạng di động, các phương pháp đo lường được định nghĩa trong tiêu chuẩn quốc tế ITU-T L.13317 và tiêu chuẩn Châu Âu ETSI ES-203-228 (V.1.4.1)8.

Chỉ số được các nhà khai thác báo cáo phổ biến nhất là cường độ năng lượng của truyền dữ liệu (tức là mức sử dụng năng lượng trên một đơn vị dữ liệu).

Năng lượng tái tạo

Năng lượng tái tạo chiếm gần 1/3 lượng giảm phát thải trong hoạt động từ năm 2021 đến năm 2022.

Năng lượng tái tạo đã đóng vai trò chính trong việc giảm phát thải của các nhà khai thác di động.

Các nhà khai thác (chiếm 55% kết nối di động) đã mua tổng cộng 50 TWh điện tái tạo vào năm 2022 – tương đương với nhu cầu điện hàng năm của Qatar hoặc Singapore. Trong số đó, tỷ lệ sử dụng điện từ năng lượng tái tạo đã mua đã tăng từ 14% vào năm 2019 lên 33% vào năm 2022.

Các nhà khai thác cũng đã tạo ra hơn 700 GWh từ các nguồn năng lượng tái tạo tại chỗ, giúp thay thế việc tạo ra và phát thải từ các máy phát điện diesel. 700 GWh điện được tạo ra từ các máy phát điện diesel sẽ thải ra khoảng 900 ktCO2e, ngoài các chất gây ô nhiễm không khí có hại bao gồm các hạt vật chất và lưu huỳnh đioxit.

Năng lượng mặt trời và pin tại chỗ là giải pháp quan trọng để tăng cường an ninh năng lượng và tính bền vững cho các nhà khai thác ở các nước đang phát triển, đặc biệt là ở Châu Phi cận Sahara, nơi các nhà khai thác phải đối mặt với những thách thức lớn trong việc tiếp cận nguồn điện sạch và đáng tin cậy.

Những mục tiêu mới về tính tuần hoàn cho điện thoại di động 
GSMA ước tính có hơn 5 tỷ điện thoại di động đang nằm im lìm trên khắp thế giới. Những chiếc điện thoại này có thể chứa hơn 50.000 tấn đồng, 500 tấn bạc và 100 tấn vàng. Ngoài ra, chúng còn chứa đủ coban cho 10 triệu pin xe điện.

Để giúp tránh lãng phí những nguồn tài nguyên quý giá này, vào tháng 6 năm 2023, GSMA đã công bố rằng các nhà khai thác hàng đầu đã cam kết hai mục tiêu mới để giảm tác động môi trường của điện thoại di động bằng cách tăng cường tính tuần hoàn của chúng thông qua tái sử dụng, sửa chữa và tái chế:

• Đến năm 2030, số lượng thiết bị di động đã qua sử dụng được thu thập thông qua các chương trình thu hồi của nhà khai thác phải đạt ít nhất 20% số lượng thiết bị di động mới được phân phối trực tiếp cho khách hàng.
• Đến năm 2030, 100% thiết bị di động đã qua sử dụng được thu thập thông qua các chương trình thu hồi của nhà khai thác sẽ được sửa chữa, tái sử dụng hoặc chuyển đến các tổ chức tái chế được kiểm soát.

Tăng cường khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu

Các công nghệ và dịch vụ kỹ thuật số có thể giúp giảm lượng khí thải từ tất cả các lĩnh vực và làm cho hệ thống và cơ sở hạ tầng có khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu tốt hơn.

60% nhà khai thác tính theo kết nối và doanh thu đã bắt đầu hoặc đang lên kế hoạch phân tích rủi ro và cơ hội do biến đổi khí hậu

Hệ thống cảnh báo sớm cứu sống nhiều người, và chỉ cần 24 giờ thông báo trước về một sự kiện nguy hiểm sắp xảy ra có thể giảm 30% thiệt hại sau đó. Năm 2022, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc đã công bố một tham vọng là tất cả mọi người trên thế giới đều được bảo vệ bởi một hệ thống cảnh báo sớm vào năm 2027.

AI và IoT có thể cải thiện khả năng của chúng ta trong việc dự đoán thảm họa và cung cấp cảnh báo sớm cho người dân.

Báo cáo Hiệu ứng Hỗ trợ của GSMA đã chỉ ra cách các công nghệ thông minh và kết nối có thể giúp giảm lượng khí thải trên toàn nền kinh tế. Ví dụ, các dịch vụ làm việc từ xa và hội nghị truyền hình có thể giúp giảm lượng khí thải bằng cách thay thế cho việc di chuyển thực tế. Trong lĩnh vực giao thông vận tải, di chuyển thông minh và kết nối có thể cải thiện hiệu quả của hệ thống giao thông, đồng thời chuyển người và hàng hóa sang các phương thức vận tải có lượng carbon thấp hơn...

Kết nối là chìa khóa để tạo điều kiện cho hành động khí hậu

Khuyến nghị để đẩy nhanh tiến độ đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0

Đối với các nhà khai thác di động:

• Đánh giá và công khai lượng khí thải carbon, rủi ro và cơ hội liên quan đến khí hậu
• Đặt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 và dựa trên cơ sở khoa học
• Tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng của mạng lưới bằng cách áp dụng phần cứng tiết kiệm năng lượng và các phương pháp tốt nhất, đồng thời loại bỏ các mạng lưới cũ.
• Mua và sử dụng năng lượng tái tạo.
• Giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong đội xe và máy phát điện diesel.
• Phát triển các sáng kiến kinh tế tuần hoàn cho thiết bị mạng, điện thoại di động và thiết bị tại nhà của khách hàng.
• Tương tác với các nhà cung cấp về hành động vì khí hậu và tích hợp các yêu cầu về khí hậu vào quá trình mua sắm.

Biometria hành vi là công nghệ xác thực danh tính người dùng dựa trên cách họ tương tác với thiết bị số (như điện thoại, máy tính):

• Nhịp độ gõ bàn phím (keystroke dynamics)
• Cách di chuột hoặc chạm màn hình
• Tốc độ cuộc gọi, cách nghiên thiết bị
• Nhịp nhàn, thói quen di chuyển

Hệ thống AI sẽ phân tích những hành vi này theo thời gian thực, so sánh với hồ sơ hành vi trước đó để xác minh danh tính mà không cần đến thao tác bổ sung.

Các công nghệ xác thực sinh trắc học hành vi đang được triển khai rộng rãi, cho phép xác thực người dùng một cách thụ động dựa trên hành vi sử dụng thiết bị, giúp tăng cường bảo mật mà không làm gián đoạn trải nghiệm người dùng. Nhờ đó có thể phát hiện sớm các hành vi bất thường và ngăn chặn. Nguồn: Juniperresearch, Mckinsey

Lợi ích ứng dụng trong tài chính - ngân hàng

• Tăng cường bảo mật: Giảm thiểu nguy cơ gian lận do thông tin bị rò rỉ.
• Trải nghiệm mượt mà: Xác thực trong nền nhanh chóng, không cần OTP.
• Phát hiện giao dịch bất thường: Dựa trên sự thay đổi hành vi dùng thiết bị.
• Chính xác cao: Được huấn luyện AI dựa trên dữ liệu cá nhân hóa

Cách hoạt động và vận hành

Các hệ thống biometria hành vi hoạt động dựa trên mô hình học máy (machine learning) và xử lý dữ liệu lớn. Trong quá trình sử dụng thiết bị, hệ thống tự động thu thập các đặc trưng hành vi và tạo ra "hồ sơ hành vi" riêng biệt cho mỗi người dùng. Khi có hoạt động trên tài khoản (giao dịch, đăng nhập...), hệ thống sẽ so sánh với hồ sơ này. Nếu hành vi không khớp, có thể yêu cầu xác thực bổ sung hoặc tạm thời đình chỉ hoạt động.

Thách thức và triển vọng

• Vấn đề quyền riêng tư: Cần được giám sát nghiêm ngặt vì liên quan dữ liệu nhạy cảm.
• Đồng bộ thiết bị: Các thiết bị cổ lỗi, hoặc truy cập không đủ dữ liệu hành vi sẽ gây sai sót.
• Tuy nhiên, trong bối cảnh gia tăng gian lận và giao dịch số, biometria hành vi được dự báo sẽ là chuẩn mới trong xác thực giao dịch ngân hàng từ 2025 trở đi

CASE STUDY: HSBC

Bài toán:

HSBC đối mặt với sự gia tăng các hành vi gian lận tinh vi trên nền tảng ngân hàng số và mobile banking, đặc biệt là các cuộc tấn công chiếm đoạt tài khoản và giao dịch giả mạo.

Cách giải quyết:

HSBC hợp tác triển khai giải pháp biometria hành vi trên các kênh số. Hệ thống theo dõi hơn 3.000 đặc trưng hành vi như tốc độ gõ phím, cách di chuột, mô hình tương tác và tín hiệu nhận thức (ví dụ: độ do dự, thao tác bất thường).

Dựa trên các đặc điểm này, hệ thống tạo ra một hồ sơ hành vi định danh riêng biệt cho từng khách hàng. Khi một giao dịch diễn ra, nếu hành vi không khớp với hồ sơ đã lưu, hệ thống sẽ lập tức:

• Gắn cờ cảnh báo rủi ro,
• Tạm thời chặn giao dịch,
• Hoặc yêu cầu thực hiện các bước xác thực bổ sung (step-up authentication).

Lợi ích sau khi triển khai: Trong vòng 2 năm sau khi triển khai:

• Giảm hơn 50% số lượng giao dịch gian lận thành công trên các kênh online và mobile banking.
• Rút ngắn thời gian xử lý nghi ngờ giao dịch đáng kể, tự động đánh giá rủi ro hành vi theo thời gian thực.
• Nâng cao trải nghiệm khách hàng vì người dùng không phải liên tục xác thực qua OTP hoặc các bước gây gián đoạn khác và vẫn đảm bảo bảo mật.

Retrieval-Augmented Generation (RAG) là một kỹ thuật kết hợp giữa truy xuất thông tin (retrieval) và tạo sinh văn bản (generation) trong trí tuệ nhân tạo (AI), đặc biệt là trong xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP).

RAG hoạt động theo hai bước chính:

01. Truy xuất thông tin (Retrieval):

• Mô hình tìm kiếm và lấy thông tin từ một nguồn dữ liệu bên ngoài (như cơ sở tri thức, tài liệu nội bộ, hoặc web).
• Thường sử dụng phương pháp tìm kiếm hoặc công cụ để lấy dữ liệu liên quan.

02. Tạo sinh văn bản (Generation):

• Mô hình ngôn ngữ (LLM) sử dụng thông tin truy xuất được để tạo câu trả lời có ngữ cảnh, thay vì chỉ dựa vào dữ liệu huấn luyện ban đầu.
• Giúp cải thiện tính chính xác và cập nhật thông tin mới hơn so với mô hình chỉ sinh văn bản từ bộ nhớ nội bộ.

Chính xác

Giảm thiểu sai lệch do dựa trên thông tin có thực.

Update dễ dàng

Cập nhật nguồn dữ liệu truy suất dễ dàng.

Tăng hiệu suất

Trả lời câu hỏi phức tạp tốt hơn

KHÁC BIỆT GIỮA AI TẠO SINH & RAG

AI TẠO SINH (GENERATIVE AI)

Là AI có khả năng tạo nội dung mới dựa trên dữ liệu huấn luyện của nó, chẳng hạn như ChatGPT, DALL·E, Stable Diffusion.

• Cách hoạt động: Tạo nội dung từ dữ liệu huấn luyện
• Khả năng cập nhật: Không tự cập nhật, cần huấn luyện lại mô hình
• Độ chính xác: Có thể tạo nội dung sai (hallucination).
• Ứng dụng: Sáng tạo nội dung, hình ảnh, âm nhạc.

RETRIEVAL-AUGMENTED GENERATION (RAG)

• Cách hoạt động: Truy xuất thông tin từ nguồn bên ngoài rồi tạo nội dung.
• Khả năng cập nhật: Cập nhật thông tin dễ dàng từ nguồn dữ liệu mới.
• Độ chính xác: Giảm thiểu lỗi nhờ sử dụng thông tin thực tế.
• Ứng dụng: Hỏi đáp chuyên sâu, chatbot doanh nghiệp, tài liệu nội bộ.

RAG TRONG NGÀNH TÀI CHÍNH 

Tại sao ngành Tài chính cần ứng dụng RAG?

Đảm bảo thông tin chính xác, cập nhật liên tục:

• Ngành tài chính yêu cầu dữ liệu mới và chính xác, trong khi AI truyền thống có thể lỗi thời.
• RAG giúp truy xuất thông tin từ các nguồn tin cậy, cập nhật lãi suất, quy định và xu hướng thị trường theo thời gian thực.

Phát hiện gian lận & quản lý rủi ro:

• Hỗ trợ quét dữ liệu giao dịch lớn để phát hiện dấu hiệu gian lận, rửa tiền.
• Cung cấp cảnh báo thông minh giúp kiểm soát rủi ro hiệu quả hơn.

Tuân thủ quy định pháp lý:

• RAG giúp ngân hàng cập nhật chính sách mới từ cơ quan quản lý và tạo báo cáo tuân thủ tự động.

Cải thiện dịch vụ khách hàng:

• Hỗ trợ chatbot AI tư vấn tài chính cá nhân hóa, đưa ra gói tiết kiệm, vay vốn tối ưu theo nhu cầu khách hàng.

XU HƯỚNG ĐIỆN TOÁN KHÔNG GIAN

Điện toán không gian tạo ra một môi trường tương tác, nơi người dùng có thể tương tác với các vật thể kỹ thuật số trong không gian ba chiều, giống như cách chúng ta tương tác với thế giới thực. 

1,7 NGHÌN TỶ USD (Đến năm 2033)

Theo Gartner, đến năm 2033, thị trường điện toán không gian sẽ đạt 1,7 nghìn tỷ USD, tăng mạnh so với 110 tỷ USD vào năm 2023.

Các công nghệ hỗ trợ Điện toán không gian:

01. Thực tế tăng cường (AR): căn chỉnh và sắp xếp nội dung ảo với các vật thể vật lý để tạo ra trải nghiệm tương tác liền mạch.

02. Thực tế hỗn hợp (MR): bao gồm một nhóm công nghệ cơ bản, gồm một loạt các màn hình nhập vai và hệ thống tương tác.

03. Metaverse: kết nối các không gian kỹ thuật số, nơi người dùng có thể tương tác, giao tiếp và sáng tạo. Đảm bảo định vị chính xác người dùng và đồng bộ hóa hành động của họ

04. Các công nghệ nhúng, bao gồm theo dõi mắt; nhận dạng giọng nói; bộ điều khiển cầm tay và cảm biến chuyển động

05. Công nghệ 5G và 6G: cung cấp tốc độ và băng thông cần thiết cho tương tác thời gian thực

ỨNG DỤNG CỦA ĐIỆN TOÁN KHÔNG GIAN TRONG LĨNH VỰC CHĂM SÓC SỨC KHỎE

• Hỗ trợ phẫu thuật: Các bác sĩ có thể sử dụng hình ảnh 3D ảo để lập kế hoạch phẫu thuật và thực hiện các ca phẫu thuật phức tạp với độ chính xác cao.
• Phục hồi chức năng: Bệnh nhân có thể tham gia vào các bài tập phục hồi chức năng trong môi trường ảo.
• Chăm sóc bệnh nhân từ xa: Các bác sĩ có thể thăm khám và theo dõi sức khỏe của bệnh nhân từ xa thông qua các thiết bị Điện toán không gian.

Một ứng dụng hấp dẫn là khái niệm về một bệnh viện ảo. Hãy hình dung một không gian ảo tương tác đầy đủ, nơi bệnh nhân có thể tham vấn với bác sĩ thông qua ảnh đại diện, khám phá các lựa chọn điều trị và tìm hiểu về tình trạng của họ thông qua các mô phỏng nhập vai. Ví dụ, một phòng khám thần kinh ảo có thể cho phép bệnh nhân hiểu được ảnh hưởng của các rối loạn thần kinh thông qua các trải nghiệm mô phỏng, tăng cường sự hiểu biết và tương tác của họ với kế hoạch điều trị.